ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ จุดชนวนความตึงเครียดทางการค้ารอบใหม่ ด้วยการประกาศนโยบายเศรษฐกิจเชิงรุกภายใต้ชื่อ “วันอิสรภาพเศรษฐกิจ” ซึ่งเป็นการยกระดับมาตรการภาษีนำเข้าทั่วโลก โดยตั้งเป้าให้สหรัฐฯ กลับมาเป็นศูนย์กลางการผลิตที่ยิ่งใหญ่อีกครั้ง ทรัมป์ประกาศว่า จะมีการกำหนดภาษีนำเข้าขั้นพื้นฐานที่ 10% สำหรับสินค้าทุกประเภทจากทุกประเทศ และเสริมด้วยภาษีตอบโต้ในอัตราสูงเป็นพิเศษต่อประเทศที่เขาระบุว่า “ฉ้อฉลทางการค้า” โดยเฉพาะจีน เวียดนาม และเกาหลีใต้ ซึ่งถูกกล่าวหาว่าเอาเปรียบระบบการค้าระหว่างประเทศอย่างต่อเนื่อง

จีนกลายเป็นเป้าหมายหลัก โดยสหรัฐฯ ได้ปรับขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจีนจาก 104% เป็น 125% เมื่อวันที่ 9 เมษายนที่ผ่านมา มาตรการนี้สร้างแรงสั่นสะเทือนครั้งใหญ่ในภาคอุตสาหกรรมเทคโนโลยีทั่วโลก โดยเฉพาะกลุ่มอุตสาหกรรมที่ต้องพึ่งพาเซมิคอนดักเตอร์และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ขั้นสูง ซึ่งมีบทบาทสำคัญในระบบปัญญาประดิษฐ์ รถยนต์ไฟฟ้า และเครือข่ายคอมพิวเตอร์รุ่นใหม่

นักวิเคราะห์เตือนว่า ต้นทุนการผลิตในกลุ่มเทคโนโลยีอาจพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในฝั่งของอเมริกาเองที่ยังต้องพึ่งพาชิ้นส่วนจากเอเชีย ท่าทีของทรัมป์ยังส่งแรงกดดันไปยังผู้ผลิตชิปรายใหญ่ เช่น TSMC และ Samsung ให้ย้ายฐานการผลิตเข้าสู่สหรัฐฯ พร้อมกับขู่จะเก็บภาษีนำเข้าในระดับสูงหากยังคงผลิตจากต่างประเทศ ทรัมป์ยังวิจารณ์กฎหมาย CHIPS Act ซึ่งเป็นโครงการสนับสนุนภาคเอกชนในอุตสาหกรรมชิปของรัฐบาลก่อนหน้า โดยเรียกสิ่งนี้ว่า “ของขวัญสำหรับบริษัทมหาเศรษฐี” และย้ำว่าธุรกิจต้องกลับมาลงทุนในอเมริกาแทนที่จะพึ่งเงินสนับสนุนจากรัฐ

บริษัทยักษ์ใหญ่ในสหรัฐฯ เช่น Apple, NVIDIA และ Tesla ต่างได้รับผลกระทบโดยตรง โดยมีการคาดการณ์ว่าภาษีที่เพิ่มขึ้นจะทำให้ต้นทุนสินค้าและอุปกรณ์ AI แพงขึ้นในระยะเวลาอันใกล้ ส่งผลให้หลายบริษัทเริ่มพิจารณาปรับราคาขาย หรือลดขนาดการลงทุนในบางโครงการ ขณะที่ผู้บริโภคในอเมริกาเริ่มเร่งซื้อสินค้าไอทีก่อนราคาจะปรับตัวสูงขึ้น

ในภาพรวม ธุรกิจเทคโนโลยีทั่วโลกต่างจับตานโยบายใหม่ของทรัมป์อย่างใกล้ชิด โดยบริษัทวิจัยอย่าง IDC ได้ลดคาดการณ์การเติบโตของงบประมาณด้าน IT ทั่วโลกในปีนี้ลงจากเดิมครึ่งหนึ่ง อ้างอิงจากความไม่แน่นอนที่เพิ่มสูงขึ้น และความเป็นไปได้ของต้นทุนที่ถีบตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในโครงการที่เกี่ยวข้องกับ AI และศูนย์ข้อมูลขนาดใหญ่

สำหรับประเทศไทย แม้จะไม่ได้ถูกตั้งภาษีในระดับสูงเท่าจีน แต่อัตราภาษีนำเข้า 36% ก็ยังคงเป็นแรงกดดันสำคัญต่อภาคการส่งออกและห่วงโซ่อุปทาน อย่างไรก็ตาม นักเศรษฐศาสตร์หลายรายมองว่านี่อาจเป็นโอกาสของไทยในการดึงดูดการลงทุนจากบริษัทต่างชาติที่ต้องการหลีกเลี่ยงภาษีสูงในประเทศอื่น การเร่งปรับโครงสร้างภาคการผลิต และยกระดับเทคโนโลยีในประเทศจึงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

นโยบายเศรษฐกิจของทรัมป์ในครั้งนี้อาจกำหนดทิศทางการค้าโลกในอีกหลายปีข้างหน้า และสร้างบททดสอบครั้งใหญ่ให้กับอุตสาหกรรมเทคโนโลยีที่กำลังเร่งขับเคลื่อนโลกด้วย AI และนวัตกรรมขั้นสูง